Χαρακτηριστικά μαθήματος

Η Μοριακή Παθολογική Ανατομική αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των βασικών επιστημών, της Γενικής και Συστηματικής Παθολογικής Ανατομικής και της κλινικής Ιατρικής και ασχολείται με τις μοριακές αλλαγές σε επίπεδο DNA, RNA και πρωτεΐνης, οι οποίες διαμεσολαβούν την παθογένεια μιας ποικιλίας νοσημάτων στον άνθρωπο, με έμφαση στην ανάπτυξη και εξέλιξη των νεοπλασμάτων. Η Μοριακή Παθολογική Ανατομική εξετάζει τη μοριακή παθογένεια των νοσημάτων με τη χρήση μοριακών δεικτών στη διάγνωση, τον καθορισμό της πρόγνωσης και στην επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας για τον ασθενή, αποτελώντας τον ακρογωνιαίο λίθο της Εξατομικευμένης Ιατρικής.

Εκπαιδευτικοί στόχοι

Οι φοιτητές μετά το πέρας της εκπαιδευτικής διαδικασίας θα πρέπει να είναι σε θέση να:

• Κατανοούν τους μοριακούς παθογενετικούς μηχανισμούς νεοπλασμάτων διαφόρων συστημάτων
• Γνωρίζουν τις βασικές αρχές των μοριακών τεχνικών και τις ενδείξεις των εφαρμογών της Μοριακής Παθολογικής Ανατομικής
• Αναγνωρίζουν τη σημασία του ιστού στη θεραπευτική αντιμετώπιση των νοσημάτων, ιδιαίτερα της νεοπλασίας
• Γνωρίζουν τους μοριακούς (βιο)δείκτες που μελετώνται στα νεοπλάσματα των επιμέρους συστημάτων και την χρησιμότητά τους στην πρόγνωση των όγκων ή την ανταπόκρισή τους σε διάφορες μορφές θεραπείας
• Έχουν αποκτήσει τεκμηριωμένη γνώση και γνωστικές δεξιότητες απαραίτητες για την άσκηση της Ιατρικής Βασισμένης σε Ενδείξεις αλλά και το γνωσιακό υπόβαθρο για ερευνητική δραστηριότητα στην μοριακή παθογένεια και φαρμακευτική πρόσεγγιση του καρκίνου

Περιγραφή μαθήματος

Το μάθημα περιλαμβάνει 16 ενότητες, οι οποίες αναλύονται παρακάτω

• Εισαγωγή στην Παθολογική Ανατομική και τη Μοριακή Παθολογική Ανατομική:
  Ρόλος Παθολογικής Ανατομικής στη διάγνωση, θεραπεία, παρατήρηση και κατανόηση της εξέλιξης της νεοπλασίας, Βασικές αρχές ταξινόμησης, ορολογία και τύποι νεοπλασμάτων, Βασικές αρχές ανίχνευσης διαγνωστικών, προγνωστικών και προβλεπτικών δεικτών στα πλαίσια της Μοριακής Παθολογικής Ανατομικής, Εφαρμογές Μοριακής Παθολογικής Ανατομικής, Σημασία του ιστού και της υγρής βιοψίας
• Νεοπλάσματα Πνεύμονα
  Μεταλλάξεις/αναδιατάξεις γονιδίων, Δείκτες ανοσοθεραπείας, Στοχεύουσες θεραπείες, Μηχανισμοί ανάπτυξης αντοχής σε στοχεύουσες θεραπείες και τρόποι παράκαμψης της αντοχής
• Νεοπλάσματα στομάχου-γαστροοισοφαγικής συμβολής:
  Μοριακή ταξινόμηση, Μοριακοί δείκτες με προγνωστική και προβλεπτική αξία, Δείκτες ανοσοθεραπείας, Στοχεύουσες θεραπείες
• Νεοπλάσματα παχέος εντέρου:
  Μονοπάτια καρκινογένεσης, Μοριακοί δείκτες με προγνωστική και προβλεπτική αξία, Κληρονομικά σύνδρομα προδιάθεσης, Μικροδορυφορική αστάθεια
• Νεοπλάσματα ήπατος/χοληφόρων:
  Μηχανισμοί καρκινογένεσης, Μοριακοί διαγνωστικοί και προβλεπτικοί βιοδείκτες, στοχεύουσες θεραπείες και ανοσοθεραπεία
• Νεοπλάσματα μαστού:
  Μοριακή ταξινόμηση και μοριακοί τύποι καρκίνου του μαστού, Μέθοδοι ανίχνευσης της παρουσίας ενίσχυσης ERBB2, Μοριακοί προγνωστικοί δείκτες, Μοριακοί προβλεπτικοί δείκτες για στοχεύουσες θεραπείες, Δείκτες ανοσοθεραπείας
• Καρκίνος προστάτη:
  Μηχανισμοί καρκινογένεσης, Μονοπάτι ανδρογονικού υποδοχέα, Γαμετικές γενετικές αλλαγές, Σωματικές γενετικές αλλαγές, Ευνουχοάντοχος καρκίνος προστάτη, Νεότερα αντιανδρογόνα, Μονοπάτια ανάπτυξης αντοχής στη θεραπεία, Στοχεύουσες θεραπείες
• Νεοπλάσματα κεφαλής-τραχήλου:
  Μηχανισμοί καρκινογένεσης σχετιζόμενοι και μη σχετιζόμενοι με τον HPV, Μοριακή ταξινόμηση νεοπλασμάτων σιελογόνων αδένων
• Νεοπλάσματα θυρεοειδούς:
  Μοριακές αλλαγές νεοπλασμάτων θυρεοειδούς αδένα και σημασία τους σε διάγνωση και επιλογή θεραπείας
• Νεοπλάσματα δέρματος:
  Μοριακή παθογένεια νεοπλασμάτων δέρματος με έμφαση στο μελάνωμα, Δείκτες με προβλεπτική και προγνωστική αξία
• Οστά/Μαλακά μόρια:
  Ιστολογική ταξινόμηση νεοπλασμάτων, Γενετικές αλλαγές με διαγνωστική, προγνωστική και θεραπευτική σημασία
• Νεοπλάσματα κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ):
  Μοριακή ταξινόμηση νεοπλασμάτων ΚΝΣ, Δείκτες με διαγνωστική, προβλεπτική και προγνωστική αξία, Τεχνικές ανίχνευσης γενετικών αλλαγών
• Νεοπλάσματα νεφρού:
  Μοριακή παθογένεια νεοπλασμάτων νεφρού, Κληρονομικά σύνδρομα προδιάθεσης, Γενετικές αλλαγές με διαγνωστική αξία. Μελλοντικές πρόοδοι
• Νεοπλάσματα γεννητικού συστήματος θήλεος (ενδομήτριο):
  Μοριακή ταξινόμηση νεοπλασμάτων ενδομητρίου, Κληρονομικά σύνδρομα προδιάθεσης σε καρκινογένεση, Επιδιόρθωση λανθασμένων ζευγών βάσεων DNA, Διαγνωστικοί, προγνωστικοί και προβλεπτικοί μοριακοί βιοδείκτες
• Νεοπλάσματα γεννητικού συστήματος θήλεος (ωοθήκη):
  Ιστολογική και μοριακή ταξινόμηση νεοπλασμάτων ωοθηκών, Κληρονομικά σύνδρομα προδιάθεσης σε καρκινογένεση, Επιδιόρθωση DNA με ομόλογο ανασυνδυασμό, Προγνωστικοί και προβλεπτικοί μοριακοί βιοδείκτες
• Νεοπλάσματα αιματολεμφικού συστήματος:
  Βασικές αρχές ταξινόμησης, μοριακή παθογένεια, στοχεύουσες θεραπείες, προβλεπτικοί βιοδείκτες